De wereld staat op een keerpunt. Misschien heeft de toekomst er sinds het einde van de Oost-West-confrontatie niet donkerder en gevaarlijker uitgezien.

We worden geconfronteerd met de terugkeer van oorlog op ons grondgebied, met de wil van de continentale staten om technologieën en economieën te controleren, met klimaatverschuivingen, met het machtsevenwicht dat in vraag wordt gesteld en met het risico dat het ergste zich verspreidt. De politieke organisatie van ons continent, de hechte alliantie van de middenmachten die wij zijn, is de enige mogelijke verzekering voor onze medeburgers en toekomstige generaties.

De Europese Unie is stap voor stap opgebouwd uit de brokstukken van de Tweede Wereldoorlog, een catas- trofe zonder precedent in de voorgaande eeuwen en millennia, en waar ons continent bijna nooit uit is gekomen.

In de overtuiging dat wederzijdse hulp, solidariteit en wederzijdse belangen sterker waren dan vroegere tegenstellingen, brachten pioniers en veroveraars de volkeren van Europa samen. Hun namen zijn Jean Monnet, Robert Schuman, Alcide De Gasperi, Konrad Adenauer, Paul-Henri Spaak en, meer recentelijk, Altiero Spinelli, Jacques Delors en Bronislaw Geremek. Wij zijn de erfgenamen en promotors van dit erfgoed en het is onze plicht om hetzelfde gevoel voor geschiedenis te tonen als onze pioniers deden bij het ontwerpen van het Europa van morgen. We worden geconfronteerd met een opeenvolging van gewelddadige schokken die de grondbeginselen van onze democratieën in twijfel trekken. De oorlog van Rusland tegen Oekraïne is een misdaad tegen de geschiedenis. Door te raken aan een essentieel beginsel van het internationaal recht, een van de grondbeginselen van de Europese Unie, namelijk de onschendbaarheid van grenzen, heeft Vladimir Poetin, door Oekraïne te willen onderwerpen, een taboe doorbroken en het krankzinnige risico genomen om het ergste te verspreiden. Tegelijkertijd zet hij in zijn land alle elementen in van een dictatuur die openlijk is gebaseerd op de cynische moord op zijn tegenstanders. 

 "Σε όλο τον κόσμο, η δημοκρατία δέχεται επίθεση, υπονομεύεται από τον αυταρχισμό"

Sinds de cynische terreuraanslag van 7 oktober heeft Hamas zijn doel bereikt om het Midden-Oosten in vuur en vlam te zetten, en de gevolgen, in termen van algemene onveiligheid en menselijke schade, zijn aanzienlijk.

In het Oosten vormt de demografische ineenstorting van China de achtergrond voor een beleid van economische, technologische en commerciële overbewapening en voor openlijk dreigende imperialistische plannen met Taiwan. En de Verenigde Staten, ten prooi aan een brute en binaire confrontatie binnen hun publieke opinie, dreigen terug te keren naar een beleid van brute technologische overheersing en desinteresse in de situatie van hun bondgenoten, vooral in Europa. Overal ter wereld wordt de democratie aangevallen, ondermijnd door autoritarisme en populisme.

Dit nieuwe tijdperk heeft gevolgen voor onze Europese samenlevingen. De inflatoire crisis die het gevolg is van deze stoornissen ondermijnt het toch al verzwakte sociale evenwicht. Extreem rechts, dat de ergste fantasieën voedt, staat in veel landen aan de rand van de macht. De traditionele partijen vallen uiteen en de zieke winden van het populisme stromen onze democratieën binnen, die geconfronteerd worden met een representativiteitscrisis.

Sinds de oprichting van onze beweging twintig jaar geleden, hebben de uitdagingen zich opgestapeld. We zijn altijd pragmatisch genoeg geweest om een aantal van onze denkgewoonten in twijfel te trekken. We hebben geleerd van de wereldwijde financiële crisis, die veel Europese burgers direct heeft getroffen en de groeiende economische ongelijkheid heeft benadrukt. Op dezelfde manier hebben we lessen getrokken uit de pandemie en de conflicten aan onze grenzen, die onze kwetsbaarheid in bepaalde situaties aan het licht hebben gebracht, in het bijzonder onze gevaarlijke afhankelijkheid van productiecentra waar we geen controle over hebben.

2024 wordt dus een cruciaal jaar. Voor het eerst benaderen we de Europese verkiezingen niet in het defensief, maar met de zekerheid dat niemand voor de volkeren van Europa kan staan zonder te erkennen dat een Europese Unie dringend en noodzakelijk is om het kostbaarste deel van wie we zijn te verdedigen. Aan de vooravond van de Europese verkiezingen in 2024 is het essentieel om de centrale rol van het Europese politieke project opnieuw te bevestigen. Europa opnieuw uitvinden is een zware taak die een onwrikbare wil vereist. Wij hebben die wil. En we moeten bouwen aan een Europese toekomst waarin rechtvaardigheid, eenheid en gedeelde waarden schitteren. Wij democraten zijn vastbesloten om inclusie, solidariteit, welvaart en uitwisseling met alle Europese burgers te bevorderen, door hen in het middelpunt van ons optreden te plaatsen, gerespecteerd als partners in de macht. Onze humanistische, diep pro-Europese stem moet gehoord worden door iedereen die verenigd is en onze waarden deelt van democratie, de rechtsstaat, respect voor fundamentele rechten, identiteiten en diversiteit, de bevordering van sociale vooruitgang, inclusie en solidariteit tussen gebieden, volkeren en generaties. Wij zijn een familie. Van Rome tot Rotterdam, van Brno tot Bilbao, van Ljubljana tot Larnaca, van Venetië tot Vilnius, van Madeira tot München en van Straatsburg tot Santa Cruz de Tenerife, worden wij gedreven door verstand en geloof om dit Europa op te bouwen waarvan het bestaan en de waarden zo ernstig worden bedreigd.

We weten dat Europa alleen kan overleven en zich kan ontwikkelen als het «in verscheidenheid verenigd» is. Op die manier kan en moet het ook buiten zijn grenzen een vreedzaam en vastberaden voorbeeld zijn voor deze getormenteerde wereld.